Empati Nedir? Empati Kurmak Ne Demek?

Basitçe tanımlamak gerekirse empati; bir başkasının duygularını, düşüncelerini ve durumunu anlama ve hissetme yeteneğidir. Kişinin kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun ne hissettiğini ya da nasıl düşündüğünü anlamaya çalışması da empati kurmak olarak adlandırılır. Ancak bu, sadece bir başkasının duygularını “bilmekten” öte, o duyguları derinden “hissetmek” anlamına gelir. Empati, iletişim kurma biçimini, kararları ve çevreyle olan ilişkileri köklü bir şekilde etkileyen beceridir.

Sadece birinin ne hissettiğini anlamakla kalmaz, aynı zamanda bu hisleri dikkate alarak ona uygun bir şekilde tepki vermeyi de içerir. Empati kurmak, bir nevi duygusal bir aynalama işlemidir. Karşınızdakinin hislerini kendi iç dünyanızda yaşatıp ona bu doğrultuda yaklaşmanızı sağlar.

Empati Nedir?

Bir başkasının bakış açısından olaylara bakma ve duygularını hissetme yeteneğine empati denir. Kendinizi başka birinin yerine koymak, şefkatle hareket etmenize ve onların durumunu iyileştirmek için elinizden geleni yapmanıza yol açabilir. Bunu yaparak, diğer kişinin sıkıntısını ve kendi sıkıntınızı azaltabilirsiniz. Eve geldiğinizde eşinizin veya partnerinizin hasta olduğunu öğrendiğinizi hayal edin. İyi bir gün geçiriyor olsanız bile aniden sıkıntılarını hisseder ve onun ihtiyaçlarıyla ilgilenirsiniz. Bir arkadaşınız birinin kendisine davranış şekli yüzünden öfkeliyse büyük ihtimalle onun hayal kırıklığını paylaşırsınız. Belki de onların sorununu çözemezsiniz, ancak duygularını dışa vurmaları gerektiğini anlayabilirsiniz.

Bu kavram, sadece zorluklarla ilgili değildir. Çocuğunuz bir şey hakkında heyecanlandığında, onun sevincini hissedersiniz. Arkadaşınız bir şakaya güldüğünde onun eğlencesini deneyimlersiniz. Empati, arkadaşlarınızın ve sevdiklerinizin düşünceleri ve duygularıyla bağlantı kurduğunuzda ve onlar da sizin düşüncelerinizle ve duygularınızla bağlantı kurduğunda ilişkilerinizi derinleştirmenizi sağlar.

Empati Ne Demektir?

“Empati” terimi, çok çeşitli deneyimleri tanımlamak için kullanılır. Duygu araştırmacıları, empatiyi genellikle, başka insanların duygularını hissetme ve bir başkasının ne düşündüğünü veya hissettiğini hayal etme yeteneği olarak tanımlar. Çağdaş araştırmacılar genellikle iki tür empati arasında ayrım yaparlar. Empati türleri, “Empati nedir?” sorusunun tam olarak cevaplamaya yardımcı olacaktır. Bu türler şöyle sıralanabilir:

• Duygusal empati: Başkalarının ne hissettiğini hissetme yeteneğidir. Eşiniz stresli ve üzgünse, siz de bu duyguları yansıtabilirsiniz. Bir arkadaşınız neşeli ve iyimserse, mutluluğu bulaşıcı göründüğü için kendinizi gülümserken bulabilirsiniz.
• Bilişsel empati: Başka bir kişinin zihinsel durumunu tanıma ve anlama yeteneğidir. Size diğer kişinin bakış açısı ve duyguları hakkında fikir verir. Eşinizin öfkeli olduğunu fark ederseniz, şakanızın iyi sonuçlanmayacağını tahmin edebilirsiniz. Arkadaşınızın çaresiz hissettiğini anlayabiliyorsanız, ani patlamasına şaşırmazsınız.

Empatinin beyinde, bedende ve evrimsel tarihte derin kökleri var gibi görünür . Empatinin temel biçimleri primat akrabalarda, köpeklerde ve hatta sıçanlarda gözlemlenmiştir. Beyindeki iki farklı yolla ilişkilendirilmiştir. Empati kurmak, ihtiyacı olan birine yardım etmek isteyeceğimiz anlamına gelmez ancak çoğu zaman şefkatli eyleme doğru atılan önemli bir ilk adımdır.

Empati Nasıl Kurulur?

Empati sabit bir özellik değildir. Bunu egzersizle geliştirilebilecek bir kas olarak düşünün. Dinleme becerilerinizi geliştirmek, beden diline dikkat etmek ve duygusal zekanızı artırmak, başkalarıyla empati kurma yeteneğinizi artırabilir. Kendi kırılganlığınızı kucaklamak ve yeni bakış açıları keşfetmek de bu yeteneği geliştirmenize yardımcı olabilir. Empati kurmanın ipuçları şöyle sıralanabilir:

Dinleme becerilerinizi uygulayın

Başka birinin ne söylediğini duymaya isteksizseniz kendinizi onun yerine koyamazsınız. Bu yüzden dinleme becerileri empati kurmanın hayati bir parçasıdır. Sadece dinliyormuş gibi yapmanın ötesine geçmeniz gerekecektir. O kadar dikkatli dinlemeyi hedefleyin ki kişinin durumunu, görüşlerini ve duygularını anlayabilesiniz.

Beden dilini okumayı öğrenin

Dinleme yalnızca sözlü mesajlar almakla ilgili değildir. İnsanlar ayrıca sözel olmayan beden ipuçlarıyla duygusal durumları hakkında bilgi aktarırlar. Beden dilini okuyabilme yeteneği her türlü sosyal durumda faydalıdır. Belki de sık sık “İyiyim” diyen bir arkadaşınız vardır. Ancak suratındaki asık ifadeden bir şeylerin ters gittiğini anlayabilirsiniz. İnsanlar genellikle şu yollarla mesaj iletirler:

• Yüz ifadesi: Kaş çatma, sırıtma, çekingen gülümsemeler ve diğer yüz ifadeleri ruh halini yansıtabilir.
• Göz teması: Bir kişinin gözleri odaklandığı şeye yönelmiş olabilir. Geniş gözler heyecanı iletebilir. Düşük göz kapakları kişinin yorgun veya sakin olduğunu ima edebilir.
• Ses: Bir kişinin ses tonu şaka mı yaptıklarını yoksa ciddi mi olduklarını söyleyebilir. Konuşma hızları güven veya gerginlik yansıtabilir.
• Duruş: Sert, gergin omuzlar endişe belirtisi olabilir. Rahat omuzlar ve kambur bir duruş, kişinin rahat veya sıkılmış olduğunun bir işareti olabilir.
• Jestler: El hareketlerinin olmaması utangaçlık veya rahatsızlık belirtisi olabilir. Rahat ve arkadaş canlısı hisseden biri ellerini daha fazla kullanabilir. Jestlerin hızı ve yoğunluğu da saldırganlık veya heyecanı iletebilir.

Kendi sözsüz ipuçlarınızın da etrafınızdaki insanlara mesajlar ilettiğini unutmayın. Kollarınızı kavuşturup diğer kişiden uzağa bakıyorsanız insanlar bunu, konuşmak istemediğinizin bir işareti olarak algılayabilirler. Kişiyi sizinle etkileşime girmeye teşvik etmek istiyorsanız, sıcaklık yansıtmak için nazik bir gülümseme ve rahat bir göz teması gibi olumlu ipuçları kullanın.

Duygusal zekanızı geliştirin

Duygusal zeka (bazen duygusal zeka veya EQ olarak da adlandırılır), duyguları tanımlama ve bunları hayatınızı iyileştirecek şekilde kullanma yeteneğinizdir. Örneğin, yüksek EQ’ya sahip biri kendi stresini nasıl azaltacağını ve hararetli tartışmaları nasıl yatıştıracağını bilir. EQ ayrıca başkalarıyla empati kurma yeteneğinizi de geliştirir çünkü, onların duygularını tanımayı ve anlamayı da içerir.

Empati Örnekleri Nelerdir?

Empati hissettiğinizde, dünyayı başka bir kişinin bakış açısından görebilirsiniz. Bu, onların deneyimlerini daha derinden anlamamıza ve daha şefkatli bir tepki vermemize yol açabilir. Empati örnekleri arasında bir başkasının mutluluğunu hissetmek ve onun adına içtenlikle mutlu olmak, kendinizi zorluk çeken bir kişinin yerine koymak ve o kişi üzgün olduğunda siz de üzüntü duymak yer alır:

• Birinin duygularını hissetmek: Empatik bir kişi, genellikle diğer insanların beden dili gibi sözel olmayan ipuçlarıyla uyumludur. Çevrelerindeki insanların beden dillerini fark edecek ve bunu duygusal durumlarının bir işareti olarak göreceklerdir.
• Kendinizi başkasının yerinde hayal etmek: Empatinin özünde, kendinizi başkasının yerine koyabilmeniz yatar. Onların nasıl hissettiğini anlayabilirsiniz çünkü siz de geçmişte aynı duyguyu yaşadınız.
• Başkasının mutluluğundan mutluluk duymak: Etrafınızdaki insanların da neşe deneyimlemesini istersiniz. Onlar neşeli olduğunda, siz de bunu hissedersiniz ve bu duyguya birlikte ortak olabilirsiniz. Örnekte olduğu gibi ebeveynlik, bu empati duygusunun en temel halidir. Çocuğumuz mutlu olduğunda, kıkırdadığında veya bir başarı hissi duyduğunda siz de mutlulukla dolarsınız.

Empati Neden Gereklidir?

Başkalarının neler deneyimlediğini görmemize ve hissetmemize yardımcı olan yetenek olduğundan gereklidir. Çünkü ilişki insanlarla empari sayesinde daha güçlü ilişkiler geliştiren şekillerde yanıt vermenize destek olur. Empatinin neden gerekli olduğunun cevapları şu şekilde verilebilir:

• İlişkilerinizi güçlendirir: Empati, başkalarıyla sosyal bağlantılar kurmanızı sağlar. İnsanların ne düşündüğünü ve hissettiğini anlayarak, sosyal durumlarda uygun şekilde yanıt verebilirsiniz. Araştırmalar, sosyal bağlantılara sahip olmanın hem fiziksel hem de psikolojik refah için önemli olduğunu göstermiştir.
• Duygularınızı düzenlemenize yardımcı olur: Başkalarıyla empati kurmak, kendi duygularınızı düzenlemeyi öğrenmenize yardımcı olur. Duygusal düzenleme, büyük stres zamanlarında bile bunalmadan, hissettiklerinizi yönetmenizi sağlaması bakımından önemlidir.
• Başkalarına yardım etmeye teşvik eder: Başkalarına karşı empati duyduğunuzda yalnızca yardımsever davranışlarda bulunma olasılığınız daha yüksek olmaz aynı zamanda diğer insanların da empati deneyimlediklerinde size yardım etme olasılıkları daha yüksektir.